Jan Meynard van Emst
beelden - glas in Lood
de thuisvlucht, waalwijk
Op 3 maart 2006 zijn in de Rode en Witte wijk, een nieuwe woonwijk in de gemeente Waalwijk, twee bronzen beelden onthuld.
De vele genodigden en buurtbewoners van de twee wijken werden welkom geheten door stadsdichter Vincent van Hoven. Wethouder Piet van Steenoven en de voorzitter van de buurtvereniging de heer Ton Emmers verrichten daarna de onthulling, respectievelijk in de President Steynstraat en de Steve Bikostraat.
U ziet een tegenstelling tussen een horizontaal, breed uitwaaierend beeld aan de
ene kant –in de Rode wijk- en een meer verticaal, zich oprichtend beeld dat zich
daar tegenover in de Witte wijk bevindt. Het horizontale beeld toont een groep van
drie foeragerende ganzen. Het verticale beeld toont twee opschrikkende ganzen, vol
dynamiek. Het geeft de verandering en het weggaan weer.
Samen belichamen ze de geschiedenis
-en de toekomst- van de Rode en de Witte wijk.
De beelden zijn vervaardigd in opdracht van de Gemeente Waalwijk.
motivatie thuisvlucht waalwijk
Diverse bezoeken aan de wijk, gesprekken met de kunstcommissie, buurtbewoners en de architect die verantwoordelijk is voor het nieuwe gezicht van de wijk hebben mij geïnspireerd tot het maken van een beeld waarin -vanuit verschillende invalshoeken- het thema ‘verbondenheid door verscheidenheid’ tot uiting komt. De aard en geschiedenis van de Rode en Witte wijk laten een boeiende twee-eenheid zien. Sociaal en geografisch zijn ze onlosmakelijk met elkaar verbonden, al verschillen ze wel van elkaar. Als een Siamese tweeling zijn het twee individuen, maar delen ze hetzelfde hart.
In het naoorlogse Waalwijk was grote behoefte aan betaalbare woonruimte. De sociale woningbouw in de Rode wijk voorzag daarin.
De wijk heeft een hechte sociale structuur en doet hierin bijna vooroorlogs aan; men kent er elkaar en hecht daar ook waarde aan. De wat later gebouwde Witte wijk belichaamt al meer het sociale spreidingsbeleid dat gemeentes vanaf de jaren ‘60 zouden voeren waardoor de echte volkswijken geleidelijk aan zouden verdwijnen. De Witte wijk heeft een meer heterogene (verschillende) samenstelling en daardoor een wat ander karakter. Desondanks is er ook een duidelijke verbondenheid. Immers: iedereen bleek begaan met het lot van hun buurt en liet zijn stem gelden toen de herstructureringsplannen werden ontvouwd. En nu de gedeelde bezorgdheid omgeslagen is in optimisme en een hoopvolle verwachting voor de toekomst hebben bewoners van de Rode en Witte wijk de handen ineengeslagen en wordt er gesproken over ‘de nieuwe wijk’, zonder onderscheid te maken in Rood of Wit.
De toekomst zal hoe dan ook anders zijn dan de oude situatie. De herstructurering heeft een volksverhuizing veroorzaakt die de oude structuren danig door elkaar zal schudden. Oude bewoners die noodgedwongen moesten verhuizen keren niet allemaal terug en er komen nieuwe bewoners bij. Mensen van buiten. De bevolking zal qua samenstelling straks meer variëren. Zowel oud als jong, valide en minder valide, huurders en kopers, nieuwkomers en blijvers zullen in de nieuwe wijk vertegenwoordigd zijn. Hoe verschillend ook: Voor allemaal zal de nieuwe wijk een thuis zijn.
Met deze geschiedenis in het achterhoofd ben ik aan het werk gegaan. En omdat in mijn werk vogels een belangrijke rol spelen ben ik op zoek gegaan naar metaforen, naar overeenkomsten tussen de leefgemeenschap en het gedrag van vogels en de veelbewogen, maar ook hartverwarmende geschiedenis van de mensen in Rode en de Witte wijk.
